rąsia

Przydawka – każde określenie dowolnego rzeczownika w zdaniu. Odpowiada na pytania: jaki? który? czyj?

Okolicznik – określenie orzeczenia, uściślające okoliczności. Pytania: jak? gdzie? kiedy? dlaczego? po co? jak bardzo?

Dopełnienie – określenie orzeczenia, odpowiadające na pytania przypadków zależnych rzeczownika (poza M i W)

 

1.Kto? co?- ot, na przykład pies.

Wyraz pies podmiotem jest.

2. Co się z nim dzieje? Co robi?- służy.

To orzeczenie. Nie wiesz? Wstyd duży.

3. Jaki? lub: który? ile? czyj? czego?

Dobry. Przydawka jest to, kolego.

4. Gdzie? kiedy? Odkąd? Jak? Czemu? Po co?

To okolicznik: dniem (oraz) nocą.

5. Kogo? Lub: czego? Komu? Lub: czemu?

To dopełnienie: panu (swemu).

 

Gdy jeden wyraz przy drugim stanie,

Z wszystkich tych słówek powstanie zdanie:

,,Dobry pies służy panu dniem i nocą’’.

Drugi stopień wtajemniczenia



UWAGA! Mimo wysokiej rangi podmiotu, istnieją zdania, które doskonale radzą sobie bez niego. To tzw. zdania bezpodmiotowe, w których ważniejsza jest czynność, niż jej wykonawca. Orzeczenia  wyrażone są w nich bezosobową formą czasownika: wymalowano, otwarto, rozbudowano, umyto, rozwieszono itp. A kto to zrobił? Nieważne…
Sprawdź się!

 

Lekcja interaktywna z ćwiczeniami

 

Zadania testowe wielokrotnego wyboru

Turniej składniowy

  1. Podaj tytuł dowolnego utworu będący zdaniem z podmiotem domyślnym.
  2. Ułóż zdanie bezpodmiotowe.
  3. Dokończ, używając dopełnienia dalszego: „Kupiliśmy…”
  4. Wykres zdania z punktu 3.
  5. Zdanie z czasownikiem w roli podmiotu.
  6. Zdanie z tym samym czasownikiem w roli przydawki.
  7. Zastosuj w jednym zdaniu trzy różne rodzaje przydawek i podpisz je.
  8. Przedstaw dwukrotnie tę samą sytuację: w jednym zdaniu użyj orzeczenia czasownikowego, w drugim imiennego.
  9. Co strasznego zdarzyło się wczoraj? Użyj jak najwięcej różnych okoliczników i określ ich typ.

 

 

Jego Wysokość Przecinek, czyli o interpunkcji w zdaniu pojedynczym i złożonym

Przecinkiem w zdaniu pojedynczym oddzielamy wyrazy odpowiadające na to samo pytanie.

Moja starsza siostra kupiła sobie wczoraj duży, niebieski, nieprzemakalny namiot.

W zdaniu złożonym przecinkami rozdzielamy wszystkie zdania składowe, np.

Kupiłam dom, który stoi na skraju lasu.

 

UWAGA!

Przecinków nie stawiamy przed spójnikami: i , oraz, ani, lub, albo, czy.

bez przecinków okulary

UWAGA! Jeśli te spójniki się powtarzają w zdaniu, przed każdym kolejnym powtórzeniem pojawi się przecinek, np.

Nie przepadam ani za racuchami, ani za wątróbką.

 

Print Friendly, PDF & Email