Przydawka – każde określenie dowolnego rzeczownika w zdaniu. Odpowiada na pytania: jaki? który? czyj?
Okolicznik – określenie orzeczenia, uściślające okoliczności. Pytania: jak? gdzie? kiedy? dlaczego? po co? jak bardzo?
Dopełnienie – określenie orzeczenia, odpowiadające na pytania przypadków zależnych rzeczownika (poza M i W)
1.Kto? co?- ot, na przykład pies.
Wyraz pies podmiotem jest.
2. Co się z nim dzieje? Co robi?- służy.
To orzeczenie. Nie wiesz? Wstyd duży.
3. Jaki? lub: który? ile? czyj? czego?
Dobry. Przydawka jest to, kolego.
4. Gdzie? kiedy? Odkąd? Jak? Czemu? Po co?
To okolicznik: dniem (oraz) nocą.
5. Kogo? Lub: czego? Komu? Lub: czemu?
To dopełnienie: panu (swemu).
Gdy jeden wyraz przy drugim stanie,
Z wszystkich tych słówek powstanie zdanie:
,,Dobry pies służy panu dniem i nocą’’.
Drugi stopień wtajemniczenia
Lekcja interaktywna z ćwiczeniami
Zadania testowe wielokrotnego wyboru
Turniej składniowy
- Podaj tytuł dowolnego utworu będący zdaniem z podmiotem domyślnym.
- Ułóż zdanie bezpodmiotowe.
- Dokończ, używając dopełnienia dalszego: „Kupiliśmy…”
- Wykres zdania z punktu 3.
- Zdanie z czasownikiem w roli podmiotu.
- Zdanie z tym samym czasownikiem w roli przydawki.
- Zastosuj w jednym zdaniu trzy różne rodzaje przydawek i podpisz je.
- Przedstaw dwukrotnie tę samą sytuację: w jednym zdaniu użyj orzeczenia czasownikowego, w drugim imiennego.
- Co strasznego zdarzyło się wczoraj? Użyj jak najwięcej różnych okoliczników i określ ich typ.
Jego Wysokość Przecinek, czyli o interpunkcji w zdaniu pojedynczym i złożonym
Przecinkiem w zdaniu pojedynczym oddzielamy wyrazy odpowiadające na to samo pytanie.
Moja starsza siostra kupiła sobie wczoraj duży, niebieski, nieprzemakalny namiot.
W zdaniu złożonym przecinkami rozdzielamy wszystkie zdania składowe, np.
Kupiłam dom, który stoi na skraju lasu.
UWAGA!
Przecinków nie stawiamy przed spójnikami: i , oraz, ani, lub, albo, czy.
UWAGA! Jeśli te spójniki się powtarzają w zdaniu, przed każdym kolejnym powtórzeniem pojawi się przecinek, np.
Nie przepadam ani za racuchami, ani za wątróbką.